تبادل
لینک هوشمند
خصوصیات گیاهشناسی
گیاه علــفی و چند ساله است،ارتفاع گیاه 5/1 متر می رسد،دارای ساقه زیر زمینی (ریزوم) متورم است كه از چندین ساقه هوایی بیرون می آید. برگ های آن سبز روشن شبیه برگ موز به درازای 5/.تا1 متر است كه در قسمــــــت های پایین ساقه بدون دمبرگ و در قسمت بالای برگها كامل دیده می شود و ساقه ی گلدار آن از بین برگهــــــــا خارج می شود . گل های آن مجتمع و سنبله به رنگ زرد و تخم آن خیلی ریز و سیاه رنگ است و انواع تخم ها بدون نطفه و عقیم هستند،تكثیر آن از طریق كاشت قطعاتی از ساقه زیر زمینی سال رویش قبل یا ساقه هــــــــوایی ریشه دار آن میباشد. منظور از ساقه هوایی ریشه دار این است كه معمولا از كنار برگ های قاعده ی ســــــــــاقه مرتبا شاخه های كوچك ضخیمی خارج می شود. آب و هوای گرم و مرطوب و خاك های زهكــــــــــــــــش دار برای رویش آن مناسب است. قطعات ریزوم در عمق 8-7 سانتیمتری و با فاصله ی 30 سانتیـــــــــــمتر از هم می كارند. قسمت مورد استفاده گیاه به عنوان ادویه و از نظر خوراكی و دارویی ریزوم است كه مــعمولا 12-10 ماه پس از كاشت موقع برداشت آن فرا میرسد. از مزرعه زردچوبه به طور متوسط در هر هكتار 12-10 تن ریــــــزوم تازه خام برداشت می شود،معمولا ریزوم را پس از خارج كردن از زمین تمیز كرده ریشه های آن را جدا نــــــــــــــموده و خوب با آب میشویند، پس از آن در آب جوش قرار داده كمی میجوشانند و سپس آن را خــــــــــــارج كرده و پهن می كنند تا در مدت چند روز خشك شود در این مراحل سه چهارم وزن ریزوم خام از دست میرود. ســطح خارجی ریزوم خشك شده و آماده شده به رنگ خاكستری مایل به زرد یا قهوه ای مایل به زرد است، بوی معطر و طعم آن تلخ است. آن پــــــــــس از قطعه قطعه كردن به 2 صورت به بازار عرضه می كنند. یكی به صورت استوانه ای به طول 8-4 سانتی متر و قطر 2-1 سانتی متر و دیگری نوع گرد است كه از ریزوم اولیه به دست می آید. نوع دوم معمولا مرغوبتر است.از نظر كاربرد و مصرف زرد چوبه در روزگاران كهن در خاور دور به سبب رنگ زرد درخشان و زیبایی كه تولید میكند در رنگرزی پارچه های ابریشمی و پنبه ای و همچـــــــــــنین در خوراك ها مورد توجه بوده است،این رنگ زرد درخشان به سبب كوركومین است.در حال حاضر به عنوان معطر در طبخ غذا ها مورد توجـه است.در نواحی لاهیجان و شمال كشور هم قابل كشت است.
نیازهای اكولوژیكی
در فصل پاییز هنگام آماده سازی زمین 25-20 تن در هكتار كود دامی،اگر زمین تهی بود این مقدار به 100-75 تن در هكــــــــتار می رسد،فسفر ازت و پتاس نیز به وضعیت خاك بستگی دارد،100 كیلو در هكتار ازت ،100 كیلو در هـــكتار اكسید فسفر و 200 كیلو در هكتار پتاس.یك سوم ازت را در زمان كاشت ،یك سوم 30 روز و ما بقی را 60 روز پـــس از كاشت به خاك اضافه می شود.استفاده از كود های شیمیایی و حیوانی نقش عمده ای در افزایش عمـــــــلكرد دارد.زرد چوبه گیاهی است كم و بیش مقاوم به آفات و بیماریها .لكه برگی از آفاتی است كه در طول رویــش گیاه را تهدید میكند. لكه های سفید رنگ كه در دو طرف سطح برگ های آلوده به خصوص در نواحی فوقـــــــــــانی برگ ها مشاهده می شود. در سال های اخیر مشاهده شده است كه ریزوم زردچوبه توسط پیــــــتیوم آلوده شده و خسارات زیادی به محصولات وارد می شود.استفاده از سموم مناسب و كاربرد به زراعی در كنترل این بیماری بســـــــیار موثر است. زمان برداشت گونه های مختلف متفاوت است. معمولا 7 تا 9 ماه پس از سبز شدن ریزوم میتــــــــوان اندام های زیر زمینی را بر داشت كرد، اواسط پاییز تا اواخر زمستان زمان مناسبی برای برداشـت ریزوم است.قبل از برداشت پیكر رویشی گیاهان(ساقه و برگ) را از ناحیه زمین قطع میكنند تا برداشت آسان شود.
تركیبات شیمیایی
1-كوركومین2-تورمرون3-زینــــــــــجی برون 4-فلاندرون 5- كارون 6-كامفور7- كوكومون،چربی نشاسته اسانس روغنی فرار و تورمرول و... است.در بیخ خشك آن حدود 8/5 درصــد اسانس است كه شامل یك كتون و الكل و در تازه ی آن حدود 24/. درصد اسانس است كه در آن ماده زینجی برین یافت می شود.
خواص دارویی
زردچوبه از قدیم به عنــــوان هضم كننده غذا و صفرا آور مصرف می شده .از زرد چوبه داروهای زیادی به شكل خوراكی و موضــعی تهیه می شود كه محصولات موضعی مانند:پماد، روغن، كرم و لوسیون برای زخم ها، اگزما و ورم به كار مــــــــــــــــی رود و اشكال خوراكی آن به صورت قرص،شربت و آمپول استفاده می شود.زرد چوبه از زمان قدیم در طب آیــــــــــورودا به عنوان ضد ورم استفاده می شده است. از اثرات مهم زردچوبه تحریك ترشحات پانكراس است،تــــــحقیقات بر روی اسانس زرد چوبه نشان داده است كه دارای اثر صفرا آور و حل و دفع سنگ مثانه می بـاشد. كوركومین Curcomin مهم ترین ماده موثره زرد چوبه، دارای خواص ضد سموم كبد،ضد ورم و ضد عفــــــونت است.از اثرات دیگر آن كه به تازگی تایید شده است،خواص ضد موتاژن،ضد ایدز و ضد اكسیـدان است.ماده دیگر زرد چوبه بنام Turmeronear دارای خاصیت ضد سم مار بوده و قادر به خنثی كردن بسیـاری از سموم مارها است.با وجودی كه تا كنون اثرات جانبی از زردچوبه گزارش نشده است ولی در موارد مـصرف آن باید احتیاط صورت گیرد.از جمله مصرف آن در زمان حاملگی باید متعادل باشد،همچنین كـــــسانی كه مجرای كیسه صفرای آنها بسته و یا دارای اشكال است و یا اینكه دارای سنگ های صفرایی در كیسه صفرای خود هستند باید با احتیاط از زردچوبه استفاده كنند مصرف زردچوبه به همراه غذا ها و دارو ها بلا مـانع بوده و تداخلی ایجاد نمیكند، مقدار مصرف روزانه زردچوبه 3-5/1 گرم در روز است.گر چه قسمت عــــــــــمده زردچوبه در دنیا در تغذیه و به صورت پودر مصرف میشود ولی اشكال مختلف دارویی آن نیز در داروخانه های گیاهی بسیاری از كشور ها وجود دارد.
زردچوبه طبق نظر حكمای طب سنتی گرم است و از نظر خواص گرفتگی و انسداد كبد را باز میكند و اگر 4 گــــرم آن با سركه رقیق مخلوط شده بیاشامید برای یرقان مناسب است. برای تسكین درد دندان جویدن آن مفید اســت. استفاده بیش از حد آن برای قلب مضر است، برای رفع عوارض آن از آب لیمو ترش استفاده می شود. به عنوان بادشـكن، تصفیه كننده خون و تب بر نیز استفاده می شود. به عنوان بند آورنده خونریزی،جوشانده ی آن برای رفع سوزش چشم،استفادهی آن برای درد رماتیسم، سرفه و سل مفید است. ساقه ی زیرزمینی این گیاه به رنگ لیــمویی مخلوط با برگ های آن برای معالجه ی اضافه وزن و چربی زاید بدن خورده می شود. شیره ی رقیق آن به عنوان ضد انگل مصرف می شود.
نظرات شما عزیزان:
